Yalancı güneş (sundog, parhelia) meteorolojide, gökyüzünde Güneş’in her iki yanında parlak noktaların oluştuğu bir atmosfer optiği olaydır.
Güneş ufka yakınken görmesi daha kolay. Güneş’in sağında ve solunda, güneşle aynı hizada gözükürler. Çoğunlukla 22º ışık halkasıyla beraber görülürler. Güneş’in daha yüksekte bulunduğu zamanlarda yalancı güneşlerin birbirlerinden uzaklıkları da artar. Bunların Güneş’e bakan tarafları kırmızıdır ve dışa doğru yeşil ve mavi renkler gözükebilir. Yalancı güneşler göz kamaştıracak kadar parlak olabiliyor.
Yalancı güneşleri dünyanın her tarafında, yeryüzündeki sıcaklıktan bağımsız olarak herhangi bir zamanda görmek mümkün olabiliyor.
Yalancı güneş nasıl oluşur
Atmosferde bulunan suyun farklı koşullarda aldığı biçimler, özellikle de oluşturduğu kristal biçimleri pekçok değişik optik olaya sebep olur. Güneş ışığının farklı biçimlerde kırılmasıyla oluşan bu olaylar atmosfer optiği kategorisinde değerlendirilir. Çoğunlukla ilk akla gelen, sıvı su damlacıklarından geçen ışığın kırılarak çember biçimde dağılmasıyla oluşan gökkuşağıdır. Bunun dışında çok sayıda farklı ışık oyunu mevcut.
Yalancı güneş olayı atmosferdeki su buharının uygun koşullarda yassı altıgen buz kristalleri oluşturmasıyla meydana geliyor. Bu kristallerin ince kısmından giren ışınlar 22 derece kırılır.
Bu kristaller gözlemciye göre yatay biçimde konumlanmış olmalı. Bu sayede güneş ışınları iki tarafa doğru 22 derece kırılarak gözlemciye gelir. Böylece Güneş’in iki yanında kırılan ışıklardan oluşan noktalar görülür.
Eğer kristaller benzer dizilimde değil de karışık olursa bu defa ışınlar her yönde 22 derece saçılır. Bu sayede de 22 derecelik hâle oluşur.
Kaynak: atoptics.co.uk