Türkiye hava sahasının ihlal eden bir Rus savaş uçağı düşürüldü. Ardından gelen diplomatik krizi muhtemelen ekonomik sarsıntılar da izleyecek. Belçikalı fizikçilere göreyse her iki ülkenin yöneticilerinin konu hakkında yaptığı açıklamalarda bazı yanlışlar var.
Kış geldi
Kış geldi, havalar iyice soğuyacak. Genel olarak insanda sıcak hissiyatlar uyandıran Antalya’nın dağlarına kar geçen hafta geldi bile. Aşağıdaki kare Süleyman Kaynar tarafından TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi BİTOM facebook grubunda paylaşıldı:
halkalı gezegen Mars!
Falcon’un enkazı İngiltere’ye ulaştı
Fırlatması başarısızlıkla sonuşlanan ve okyanusa çakılan Falcon 9 enkazından bir parça Britanya’nın güney batı sahillerindeki Scilly takım adalarında ortaya çıktı. Uluslararası Uzay İstasyonu’na kargo taşıyan roket fırlatmadan iki dakika sonra patlamıştı. Okyanus akıntıları sayesinde ABD Florida’dan kalkan roket, İngiltereye kadar uzun bir yol katedebildi.
İlk kez bir roket dikine iniş yapmayı başardı
SpaceX firmasının ürettiği Falcon roketleri henüz başarılı olamasa da okyanus üzerinde bir platforma inecek şekilde tasarlanıyor. Yeniden kullanılabilir ve dolayısıyla daha ucuz roket hayali kuran Elon Musk’ın bu hedefine başka bir ekip daha önce ulaşmayı başardı.
Fırlattığı roketi başarılı şekilde dikine inmeyi başaran Blue Origin şirketi bu araçla yörüngeye yük ve insan taşımayı planlamıyor. Küçük çaplı bu fırlatma sistemi sadece belli sayıda uzay turistini taşıyan bir kapsülü 100 km’den daha yukarı çıkartmayı planlıyor. Kapsül daha sonra paraşüt yardımıyla yere iniyor.
uzay istasyonunda Şükran Günü
Geçtiğimiz perşembe günü Amerikalılar Şükran Günü’nü kutladılar. Bu ulusal bayramın en önemli kültürel motiflerinden biri kuşkusuz hindi. Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki Amerikalı astronotlar da bayramlarını uzay usulü hindi tetrazzini (genelde kırmızı et kullanılmadan, spagetti ve sosla yapılan bir yemek) yaparak kutladılar. Üstelik yemeğin hazırlanması sadece 15 dakika sürdü (video).
Fransız Uzay Ajansı 50 yaşında
13 Kasım’da Paris’te gerçekleşen terör saldırıları nedeniyle, Fransız Uzay Ajansı CNES 50. yıl kutlamalarını iptal etti. Fransa’nın uzay macerası günümüzden 50 sene evvel Asterix isimli roketin fırlatılmasıyla başlamıştı. Fransa, Sovyetler, ABD, Kanada, Birleşik Krallık ve İtalya’nın ardından uzaydaki 6., uydusunu kendi roketiyle Karman Sınırı’nın ötesine taşımayı başaran 3. ülke olmuştu. Asterix aynı zamanda uzaya çıkan ilk çizgi karakter.
James Webb’in aynasının ilk parçası takıldı
Hubble’ın yerine geçmesi heyecanla beklenen James Webb teleskobunun 18 parçadan oluşan 6.5 metrelik aynasının ilk parçası monte edildi. 2018 yılında fırlatılması planlanan bu teleskop Dünya çevresindeki bir yörüngede değil, Dünya’dan 1.5 milyon km ötedeki L2 noktasında konuşlanacak. Hubble’ın görüş alanı Güneş ve Dünya tarafından kısıtlanıyor, 90 dakikalık yörünge süresince gözlem yaparken bu durumun hesaba katılması gerekiyor. Webb teleskobu, L2 noktasında kelimenin tam anlamıyla sabit kalacak ve Güneş ve Dünya her zaman aynı bölgede yer alacağı için çok daha geniş bir alanı rahatça gözleyebilecek.
RS-25’ler geri dönüyor
NASA Mars’a astronot ulaştırmayı amaçlıyor. Bu görev için ağır yükleri uzağa taşıyabilecek güçlü roketlere ihtiyaç var. İşte bu iş için, dünyanın en güçlü roketi olan mamut Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) kullanılacak. Bu sistemin ilk kademesine beş katı yakıtlı ek roketin yanısıra 4 adet RS-25 roket motoru güç verecek. RS-25’leri mutlaka görmüşsünüzdür. Hani emekliye ayrılan mekiklerin sahip olduğu 3 adet roket motoru da RS-25’ti. NASA bu roketlerin yükseltilmiş halini yeniden üretmesi için Aerojet Rocketdyne ile sözleşme imzaladı.
Cuma günü İÜ Amatör Astronomi Kulübü etkinliği var
İstanbul Üniversitesi Amatör Astronomlar Kulübü‘nün 4 Aralık Cuma günü bir etkinliği olacak. Programda “Mikrodan Makroya Gezegen Oluşumu”, “Dark Side of the Astronomy” sunumlarından sonrasında ise hava şartları iyi olursa gökyüzü gözlemi var.
Dronlar Alemi
Dronlara plaka
Daha önceki raporlardan birinde ABD’de Federal Havacılık İdaresi’nin insansız hava araçlarına kayıt zorunluluğu getirmeyi planladığını yazmıştım. Yeni habere göre konu üzerinde çalışan bir komisyon 250 gramdan daha ağır tüm dronların kayıt kapsamına alınmasını değerlendiriyor. Eğlence amaçlı kullanılan İHA’larda film kaydı için yararlanılan küçük ve hafif GoPro kamerasının bile 111g olduğu düşünülünce çok küçük araçlar dışında kalanların üzerlerinde plaka gibi görünebilir biçimde kayıt numaralarını taşımaları gerekecek.