Etiket: mars

Yayım tarihi

Günbatımı Sonrası Gezegen Geçit Töreni

2 Ocak 2023

Günbatımı Sonrası Gezegen Geçit Töreni
Görüntü Katkısı ve Telif Hakkı: Tunç Tezel (TWAN)

Açıklama: Bu gece yukarı bakın ve bütün gezegenleri görün. Gün batımından hemen sonra batıya bakıldığında Venüs, Satürn, Jüpiter ve Mars gezegenlerinin hepsi aynı anda görünür olacak. Batıdan doğuya sıralanan bu gezegen dizilişinde ufka en yakın Venüs olacak, ancak Güneş’ten kısa bir süre sonra batacak. Dünyanın neresinde yaşadığınız önemli değil, çünkü akşamın erken saatlerindeki bu gezegen geçit töreni, dünyanın her yerindeki açık gökyüzünde görülebilecek. Geçen ayın sonlarında çekilen bu görüntü, tüm bu gezegenleri ve daha fazlasını yakaladı: Ay ve Merkür gezegeni de aynı anda görülebiliyordu. Görünürlüğün altında kalan Neptün ve Uranüs gezegenleri vardı, bu da bunu neredeyse tüm gezegenleri kapsayan bir panorama haline getiriyordu. Ön planda, Akdeniz kıyısına yakın Türkiye, Kaş’daki küçük Gökçeören köyünün etrafındaki tepeler var. Parlak yıldızlar Altair, Fomalhaut ve Aldebaran’ın yanı sıra Ülker yıldız kümesi de öne çıkıyor. Ocak ayı devam ederken gün batımında Venüs gökyüzünde daha da yükselecek, ancak Satürn alçalacak.

Günün Gökbilim Görüntüsü 2 Ocak 2023 günkü NASA’nın Astronomy Picture of the Day sayfasından çevrilmiştir. Daha eski Günün Gökbilim Görüntüsü makaleleri için bulutsu.org’u ziyaret edebilirsiniz.

Yayım tarihi

26 Eylül

26 Eylül günü gerçekleşen astronomi, uzay ve havacılık olayları:

1981: Vietnamlı kozmonot adayı Bùi Thanh Liêm öldü. Vietnam Halkın Hava Kuvvetleri mensubu bir pilot olan Liêm, Vietnam Savaşı’nda pek çok defa uçtu. 1978 yılında Gagarin Askeri Hava Akademisi’nden mezun olan Vietnamlı pilot Interkosmos ile bağlantılı olarak Soyuz-37 görevinde Phạm Tuân’ın yedeği olarak seçilmişti. 1981 yılında bir Mig-21 ile uçarken yaşadığı kazada hayatını kaybetti.

2005: Cassini uzayaracı Satürn’ün uydusu Hyperion’u gözlemledi.

2006: Mars Keşif Gezgini Opportunity, Victoria kraterinin ağzına ulaştı. Fotoğrafta gezgin robotun hedefine ulaşmak için yol alırken ardında bıraktığı izler gözüküyor.

2008: İsviçreli pilot ve mucit olan Yves Rossy, jet motorlu kanatlarla İngiliz Kanalı’nı geçen ilk insan oldu. Tek motorlu Pilatus Porter model bir uçaktan, 2500 metre irtifadan atladıktan sonra saatte maksimum 190 km hıza eriştiği uçuşu 13 dakika sürdü. Rossy, 35 kilometre kanatlarıyla yol aldıktan sonra paraşütle yere indi.

Yayım tarihi

25 Eylül

25 Eylül günü gerçekleşen astronomi, uzay ve havacılık alanındaki önemli tarihi olaylar hakkında kısa bilgiler:

1644 – Danimarkalı astronom ve enstrüman ustası Ole Rømer doğdu (ö. 1710). Rømer ışık hızını ölçen ilk kişi olarak tanınıyor. Jüpiter’in uydusu Io’nun tutulmalarını inceleyen astronom, tutulmaların öngörülen zamandan 10 dakika kadar daha geç gerçekleştiğini saptayınca, bu farkın ışığın sınırlı bir hızla hareketinin sebep olacağını öngörüp bu hızı hesapladı.

Jüpiter üzerinde gördüğümüz ‘Io tutulması’.

1777 – İsviçreli matematikçi, fizikçi ve astronom olan Johann Heinrich Lambert öldü (d. 1728)

1973 – ABD’nin ilk uzay istasyonu olan Skylab’ın (uzay laboratuvarı) ikinci insanlı görevini yürüten astronotlar 59 gün sonra Dünya’ya döndüler. Jack Lousma, Owen Garriott ve Alan Bean kendilerini taşıyan Apollo kapsülü ile Pasifik okyanusuna indi. Ay’a insanlı görevler sonrasında Apollo teknolojisi Skylab programında kullanıldı.

Skylab

1992 – NASA’nın Mars Observer isimli robotik uzay sondası fırlatıldı. Uzayaracının amacı Mars yüzeyini, atmosferini, iklim ve manyetik alan özelliklerini incelemekti. Ne yazık ki Mars yolundaki sondayla iletişim 21 Ağustos 1993 günü, yörüngeye oturtma işlemi öncesinde koptu.

25 Eylül günü doğanlar ve ölenler:

1644 – Danimarkalı astronom ve bilimsel enstrüman yapımcısı Ole Rømer doğdu (ö. 1710).
1777 – İsviçreli matematikçi, fizikçi ve astronom Johann Heinrich Lambert doğdu (ö. 1728)

Yayım tarihi

5 Eylül

5 Eylül günü gerçekleşen astronomi, uzay ve havacılık alanındaki önemli tarihi olaylar hakkında kısa bilgiler:

1977 – Voyager Programı: NASA, Voyager 1 uzay sondasını fırlattı. İki defa ertelenen fırlatma kusursuz şekilde gerçekleşti ve Voyager 1 bir Titan/Centaur-6 roketi ile uzaya çıkmış oldu. 2012 yılında ikizi Voyager 2 gibi Güneş Sistemi dışına çıkan sonda, bizden uzaklaşmaya devam ediyor.

Voyager 2’nin ikizi Voyager 1 2012’de yıldızlararası uzaya ulaşmıştı.

1984 – NASA’nın uzay mekiği Discovery ilk uçuşunu (görev kodu: STS-41-D) yaptı.

2005 – NASA’nın Mars yüzeyindeki gezginlerinden Spirit, Gusev Krateri’nde panorama kamerası ile bir kum fırtınasını görüntüledi. Görüntünün sol üst tarafında ‘şeytan kulesi’ veya ‘toz şeytanı’ olarak da adlandırılan bir toz hortumu yer alıyor. [Jason Major, twitter]

5 Eylül günü doğanlar ve ölenler:

1908 – İtalyan kozmik ışın fizikçisi Edoardo Amaldi doğdu (ö: 1989). Amaldi Avrupa Araştırma Organizasyonu’nun kurucuları arasında yer alıyor.
1929 – Rus asıllı Sovyet generali, pilot ve kozmonot Andriyan Nikolayev doğdu (ö: 2004)
1946 – Güney Koreli astrofizikçi ve akademisyen Kyongae Chang doğdu.

Yayım tarihi

18 Kasım

18 Kasım günü gerçekleşen astronomi, uzay ve havacılık alanındaki önemli tarihi olaylar hakkında kısa bilgiler:

1965 – Roket motorlu, açılı kanatlı bir araştırma uçağı olan Bell X-2 “Starbuster”, motorlarını çalıştırıldığı ilk uçuşunu yaptı. Daha önce bağlandığı B-50’den bırakılıp süzülerek iniş yapmıştı. Yarbay Pete Everest’in pilot olduğu görevde roket motorlarının çalıştırılmasıyla süpersonik hıza erişen uçak, Mach 2.87 (3050 km/h) hıza erişerek rekor kırdı.

2009 – Atlantis uzay mekiği (STS-129) Uluslararası Uzay İstasyonu’na kenetlendi. Mekik yük bölmesinde uzaya iki büyük ExPRESS Lojistik Taşıyıcısı taşıdı. Bunlar içerlerinde iki yedek jiroskop, iki nitrojen tankı tertibatı, iki pompa modülü, bir amonyak tankı tertibatı, istasyonun robotik kolu için yedek bir mandallama uç efektörü, Mobil Taşıyıcı için yedek bir arka göbek sistemi ve yüksek basınçlı gaz tankı içeriyordu.

2013 – NASA’nın MAVEN (Mars Atmosphere and Volatile EvolutioN) uzay sondası Mars’a gitmek üzere fırlatıldı. MAVEN, Mars’ın üst atmosferi ile iyonosferini ve güneş rüzgarının bu atmosferin bileşenlerini nasıl kopardığını araştırmak için NASA tarafından geliştirildi.

2017 – James Webb Uzay Teleskobu kriyojenik test odası Chamber A’den çıkarıldı.

18 Kasım günü doğanlar ve ölenler:

1787 – Fransız fizikçi ve fotoğrafçı, dagerreyotipin geliştiricisi Louis Daguerre doğdu (ö. 1851)
1839 – Alman fizikçi ve eğitimci August Kundt doğdu (ö. 1894)
1897 – Nobel Ödülü sahibi, İngiliz fizikçi ve akademisyen Patrick Blackett doğdu (ö. 1974)
1923 – Amerikalı amiral, pilot, ilk Amerikan astronotu, Ay’da yürüyen en yaşlı kişi ünvanına sahip olan Alan Shepard doğdu (ö. 1998). Merkür Projesi (Project Mercury) ile 1971 yılında ilk kez uzaya çıkan Shepard, Apollo 14 görevine de komutan olarak katıldı.

1941 – Nobel Ödülü sahibi, Alman kimyager ve fizikçi Walther Nernst öldü (d. 1864)
1944 – Amerikalı gökbilimci, arkeoastronom, yazar, Griffith Gözlemevi Direktörü Edwin C.Krupp doğdu
1962 – Nobel Ödülü sahibi, Danimarkalı futbolcu, fizikçi ve akademisyen Niels Bohr öldü (d. 1885)
2004 – Amerikalı fizikçi ve akademisyen Robert Bacher öldü (d. 1905)