Kısaltması: Sex | Sext iyelik hali: Sextantis Sağ açıklık (ort.): 10 saat 6 dakika Yükselim (ort.): -1° 8' Takımyıldız ailesi: Herkül
Sekstant takımyıldızı (veya Altılık), güney gök kürede, gök ekvatoru yakınında yer alan küçük bir burçtur. İlk kez 1687 yılında Polonyalı astronom Johannes Hevelius tarafından tanımlanan bu takımyıldız ismini astronomide kullanılan bir gözlem aleti olan sekstantın Latince karşılığından aldı. Belli başlı takımyıldızlara göre geç bir tarihte tanımlandığı için herhangi bir mitolojik hikaye ile ilişkili değildir.
Sekstant, gök cisimlerinin (gündüz güneş, gece yıldızlar) ufuktan yüksekliklerini ölçmeye yarıyor. Günümüzde fazla bir önemi kalmasa da eskiden astronomi ve yön bulmada kullanılan önemli bir ölçüm aletiydi. Takımyıldıza ismini veren Johannes Hevelius’un sekstantı, gözlemevinde gerçekleşen bir yangınla yanarak yok oldu ne yazık ki [starregistration.net].
Sekstant takımyıldızı nasıl bulunur?
Bu takımyıldız oldukça sönük olduğu için bulması kolay değil. O yüzden öncelikle çok daha farkedilir olan Aslan (Leo) takımyıldızını bulmalısınız. Ondan sonra Aslan’ın güneyinde Sekstant’ı aramak daha kolay olacaktır. En iyi gözlem zamanı ise bahar mevsimidir.
Bu burç gökyüzünün soluk bölgelerinden birinde bulunmakta. Beşinci kadirden daha parlak tek bir yıldızı var. En parlak yıldızı olan Alpha Sekstantis (α Sex) 4.49 kadir parlaklığa sahip. Bu çok yaşlı yıldız, Güneş’ten 122 kat daha fazla ışık yayıyor. Buna rağmen Dünya’dan 287 ışık yılı uzaklıkta olduğu için soluk kalıyor.
Bize en yakın yıldızı, sadece 14,8 ışık yılı uzağımızdaki bir kırmızı cüce olan LHS 292. Bunun dışında birkaç çift yıldız ve birkaç tane de değişken yıldızı var [wikipedia.org].
Sekstant herhangi bir Messier cisimine ise sahip değil. Merceksi gökada NGC 3115 ile NGC 3166 ve NGC 3169 sarmal gökadaları; ayrıca düzensiz uydu gökadalar Sekstans A ve Sekstans B burada konumlanmakta.
Bildiğimiz en uzak galaksi kümesi CL J1001+0220, 2016 yılında Sekstant sınırlarında keşfedildi. Bizden 11,1 milyar ışık yılı uzakta bulunan küme on yedi gökadadan oluşuyor. Merkezine yakın olan on bir galaksiden dokuzu yıldız nüfusunun patladığı gökadalar. Hepsi beraber yılda 3400 kadar yeni yıldız meydana getiriyorlar. Bizim gökadamız olan Samanyolu’nda ise yılda sadece bir yıldız oluşmakta [wikipedia.org].
NGC 3115 (Caldwell 53)
Bu sönük takımyıldızın içindeki tek bir göze çarpan derin uzay cisimi var: NGC 3115. NGC 3115 merceksi (S0 tipi) bir galaksi. Bizden yaklaşık 32 milyon ışık yılı uzakta yer alıyor ve 9,87 kadir görünür parlaklığa sahip. Genişliği 70 bin ışık yılı olan galaksi gökyüzünde 7 açı dakikası (arcmin) büyüklükte gözüküyor [bulutsu.org]. NGC 3115 eliptik üzerinde bulunduğu için Ay ve bazı gezegenlerce örtebiliyor. Gökadayı William Herschel 1787 yılında keşfetti [nasa.gov].
En iyi gözlem zamanı bahar aylarıdır. Gözlem içinse büyük bir dürbün veya küçük bir teleskop kullanabilirsiniz. Gökyüzünde 8×3 açı dakikası alan kaplar (Ay: 30′) [go-astronomy.com].
kaynaklar: bulutsu.org | go-astronomy.com | starregistration.net | nasa.gov | wikipedia.org |
