Uydu Uzay ve Teknoloji Günleri
Haftasonu çok yoğun olduğum için Gökyüzü Raporu’nu yetiştiremedim. Daha kötüsü Cuma-Cumartesi gerçekleşen Uydu Uzay ve Teknoloji Günleri‘ne katılamadım 🙁
Yıl sona emek üzere, yavaş yavaş 2015’in muhasebesini yapan listeler yayınlanmaya başladı. Time dergisi 2015 yılının en iyi uzay fotoğraflarının listesini yapmış. 56 fotoğraflık liste görülmeye değer.
Astronot Cristoforetti 2015’in en önemli kadın figürlerinden biri
Financial Times gazetesi de 2015’in kadınları listesi hazırlamış. Listede Avrupa Uzay Ajansı ESA’nın astronotu Samantha Cristoforetti de yer alıyor. Aynı zamanda İtalya’nın ilk kadın astronotu olan Cristoforetti mikro yerçekiminde ilk defa espresso yaparak daha önce hiç gerçek kahve içilmemiş olan yörüngede bir başka ilke de adını yazdırmayı başarmıştı. Cristoforetti uzayda 199 gün geçirdi; alttaki fotoğraf “dalya” dediği 100. güne ait.
Küçük bir yıldızın yüzeyindeki fırtına gözlemlendi
Güneş fırtınalarına alışığız; ancak uzay teleskopları uzaktaki küçük bir yıldızda çok daha ilginç bir şey keşfetti: Jüpiter’in Kırmızı Leke’sine benzer bir fırtına.
İnsanlık için küçük ABD için büyük adım
Özel bir şirketin NASA için ürettiği Cygnus (Kuğu) korgo sondası Uluslararası Uzay İstasyonu’na ikmal gerçekleştirdi. Böylece uzay mekiklerinin emekliye ayrılmasından sonra alçak yörüngeye insan ve kargo taşıma kapasitesini kaybeden Amerika eski günlerine kısmi olarak döndü. NASA astronot taşımacılığını da tamamen özel sektöre devretti.
Merak Mars kumullarına erişti
NASA’nın Merak (Curiosity) gezgini gayrıresmi şekilde Yüksek Kumul olarak adlandırılan kumullara ulaştı. Koyu kum tepelerini daha yakından inceleyecek olan Merak, kumdan örnek alıp üzerindeki bilim ekipmanlarına yerleştirecek. Mars’taki kumullar aktif. Mars’ın ince atmosferindeki zayıf rüzgarlarla yılda 1 metre kadar yol yer değiştiriyorlar.
Plüton’un en detaylı görüntüsü şimdi renkli
Yeni Ufuklar’ın cüce gezegen Plüton’a 14 Temmuz 2015’de gerçekleşen yakın geçişinde elde ettiği en keskin görüntülerin renkli halleri yayınlandı. Yüksek çözünürlüklü bu mozaik görüntüde her bir piksel (fotoğrafı oluşturan noktalar) Plüton’un yüzeyinde 77×85 metrelik alanı kapsıyor. Daha önce piksek piksel görüntüleriyle yetindiğimiz bir gökcismiydi!
Foto
raf, Plüton’un kuzey batısındaki dağlık alan ile gayrıresmi olarak Sputnik Planum olarak anılan düzlüğün kesiştiği bölgede 80 km genişliğinde bir alanı gösteriyor.
uzay gemilerinin boyutları
Bazı önemli bilimkurgu filmlerinden hatırladığımız uzay gemilerinin boyutlarını karşılaştıran oldukça güzel bir animasyon hazırlanmış. Videoyu hazırlayan MetaBallStudios. Başlarda göreceğiniz Uluslararası Uzay İstasyonu’nun bir futbol sahasına sığabileceğini hatırlatayım.
Yükselen deniz seviyesi Dünya’nın dönüş hızını yavaşlatabilir.
Science Advances’da yayınlanan bir makaleye göre bilim insanlarını uzun süredir meşgul eden bir muamma olan Muks’ın gizemi çözülmüş olabilir. Wlater Munk, 2002 yılında yayınladığı bir makalede tarihsel deniz seviyesi yükselmeleriyle gezegenin dönüşü arasında bir bağ olduğunu ileri sürüyor. Jerry Mitrovica liderliğindeki bir takım, bilgisayar modelleri kullanarak yaptığı çalışma İÖ 499 yılından günümüze kadar, buzul çağının sona ermesiyle yükselen su seviyesi nedeniyle gezegenimizin toplamda 4,5 saat yani yılda ortalama 2.4 saniyelik bir yavaşlama yaşadığını gösteriyor.
Yavaşlamaya esas olarak Ay’ın sebep olduğu gelgitler sebep oluyor ve su seviyesi yükseldikçe bu etkinin ölçülebilir derecede artacağı bu çalışma sayesinde ortaya konmuş oluyor.
50 yıl sonra Dünya nasuıl bir yer olacak?
Tempo dergisi Aralık sayısında Dr. Umut Yıldız’a “50 yıl sonra Dünya nasıl bir yer olacak?” diye soruyor, Dr. Umut Yıldız cevaplıyor:
Akatsuki Venüs’e kavuştu
Japon Hava-Uzay Araştırma Ajansı’nın (JAXA) Akatsuki (Japonca: Şafak) uzayaracı Venüs’ün yörüngesine 5 yıllık bir rötarın ardından girmeyi başardı. 7 Aralık 2010 tarihinde ana roket motorunda meydana gelen bir hata nedeniyle gezegeni ıskalayan Akatsuki bu defa yavaşlatmak için yedek reaksiyon kontrol sistemi kullandı. Venüs’ü yakalayamayınca Güneş’in yörüngesinde 9 tur attı. Akatsuki’nin 5 yıllık yörüngesini animasyon şeklinde bu youtube sayfasından izleyebilirsiniz.
Uçak tepesinde seyahat
Windspeed firmasının yeni icadı, uçak yolculuğunu genelde ekonomi sınıfının dar koltuklarında geçirmeye alışık olanlar için değil sanırım: uçağın tepesinde camdan bir kubbenin altında çift kişilik bir koltuk.
Firma cam kubbenin uçapın geri kalanı kadar sağlam olduğunu iddia ediyor. Aşırı hava koşulları, kuş çarpması gibi durumlardan sağ salim çıkarmış. Instagram fotoğrafları çekmek için kanat üzerindeki koltuklara, sevişmek içinse uçak tuvaletine sıkı bir rakip olur.
Batman’da astronomi semineri
Mezopotamya Astronomi Derneği’nce (MAD), Batman Üniversitesi’nin Batı Raman yerleşkesindeki Fen Edebiyat Fakültesi’nde seminer verildi. Dernek başkanı ve astronom Mahmut Tekeş, dünden bugüne astronomi, astronomideki önemli anlar, Türkiye’de astronomi çalışmaları ve güncel konular üzerinde açıklamalarda bulundu.
Pekin havası kırmızı alarm veriyor
Geçen hafta Çin’in bazı şehirlerinde kirlilikten ötürü sarı alarm olduğundan bahsetmiştim. Bu hafta alarm seviyesi kırmızıya yükseldi.
Dronlar Alemi
Kickstarter batan dron projesini gazeteciye araştırtacak
Kickstarter 3.4 milyon dolarla batan proje için bir gazeteci tuttu. Britanyalı dron geliştiricisi Torquing Group, Zano adlı dron projesiyle Kickstarter’da en çok fon toplayan Avrupalı girişim olmuştu. Çok tutan proje sadece iki ay içersinde 3.4 milyon dolar toplamayı başarmasına karşın 2015 Nisan’ında dağıtmaya söz verdiği dronların çalışan bir prototipi henüz ortaya koyamadı. Şirketin kurucu ortağı ve CEO’su olan Ivan Reedman istifa etti!
Şimdi Kickstarter iyi başlayıp feci bir sonla biten projede neler olduğuna dair gerçeği açığa çıkarmak için Mark Harris isimli serbest bir gazeteciyle anlaştı.
Daha önce The Guardian, The Economist, Wired UK, New Scientist gibi önemli basın kuruluşlarında görev almış olan gazeteci ve serbest teknoloji yazarı olan Harris şimdi Kickstarter’da fonlanan projeyi araştıracak. Kickstarter ile yaptığı anlaşmaya göre Kickstarter Mark’ın yazısını değiştirme hakkına sahip değil.
Başakşehir Belediyesi kaçakla İHA ile mücadele edecek
İstanbul’daki Başakşehir Belediyesi kaçak inşaatlarla mücadele için insansız hava aracı kullanmaya başladı. Aracı geliştirenler Başakşehir Fen Lisesi öğrencileri. Gençler bunun için belediyenin Living Lab adlı yaşam laboratuvarını kullanmışlar. Bilime yatırım yapan kazanıyor.
Polis dronu
Egemenler, halkı kontrol güçlerinde açılan gediklerden hoşlanmazlar ve İHA’lar bu konuda istisna oluşturmuyor.
Japonya’da Tokyo polisi uçuşa yasak bölgelere giriş yapmaya yeltenecek dronlar için polis İHA’ları almış. Bu araçlar dronları ağlarla engelleyecek. Tokyo polisi “patlayıcı taşıyan İHA’larla terörist saldırı yapılması bir ihtimal” demiş.
Bu yılın başlarında 40 yaşında bir Japon, nükleer enerjiyi protesto etmek amacıyla radyoaktif kum taşıyan bir dronu başbakan Shinzo Abe’nin ofisine indirmişti.
Uçan arkadaş
Yaklaşık 23cm çapıyla futbol topu büyüklüğünde olan bu sevimli dron görünümüyle alışıla gelmiş türdeşlerinden ayrılıyor. Dışardan bakınca pervaneler ve iskelet yapısı görülmüyor; pervaneleri korunaklı konumda. Belçikalı mühendislerin geliştirdiği Fleye bir kişisel otonom robot, sizi takip edebiliyor, wifi ile akıllı telefona bağlanıyor ayrıca GPS, jiroskop gibi 7 farklı algılayıcısı Linux işletim sistemli mini bilgisayarla kontrol ediliyor. Bir de 5 megapiksel HD kameraya da sahip. Doğrusu 2015 biterken insan hiç olmazsa full HD çözünürlük bekliyor. Sadece 10 dakika havada kalabilmesi de uçan robot arkadaş için biraz az.
Dronlar için gece görüş kamerası
Ünlü dron firması DJI yeni gece görüş teknolojili drone kamerası Zenmuse XT’yi tanıttı. Kamera termal görüntüleme sistemi sayesinde zifiri karanlıkta bile çekim yapabiliyor.
Somon göçü
Dronlar Alaska’daki somon göçünü belgelemiş: