Starlink, SpaceX tarafından geliştirilen bir uydular ağıdır. Takım uydular (Constellation) da denilen bu uydular ağı, Dünya üzerinde internet erişimini sağlamak için kullanılır. Takım uydular, gezegenimizin üzerinde yüksek hızlı ve düşük gecikme süreli internet erişimini sağlamakta kullanılıyor. Tüm Dünya’yı kapsama alanına alabilen takım uydular, Dünya’nın her yerinde kullanıcılara başka bir altyapıya sahip olmadan internete erişme imkanı sunuyor. Bu durum, özellikle internet altyapısının çok zayıf olduğu veya hiç olmadığı yerlerde, özel bir anten ile uydular üzerinden veri alışverişinin yapılabilmesine imkan tanıyor.
Eskiden beri iletişim uyduları internet erişimi için kullanılıyordu. Ancak önceden sadece ülkelere ayrılmış belli yörüngelere yerleştirilen iletişim uyduları internet erişimi için kullanılırdı. Az sayıdaki bu uyduların kapasitesi geniş çaplı internet servisi sağlamak için yetersiz kaldığından, uydu internet çözümü oldukça pahalı ve az sayıda kullanıcının faydalanabildiği bir şeydi. (TÜRKSAT Uydunet, uydu interneti değildir)
Starlink sistemi nasıl çalışıyor?
Starlink genel hatlarıyla diğer internet altyapılarına benzer. Yalnızca iletişimin bir kısmı uydular üzerinden yapılır ve siz bir uyduyla veri alışverişinde bulunabilmek için özel bir uydu alıcısına ihtiyaç duyarsınız:
- ASTRO Türk’e bağlanma talebiniz bilgisayarınızdan uydu internet çanağına gider
- Uydu anteni, veri talebinizi Dünya’nın yörüngesindeki bir uyduya iletir
- Uydu aldığı bu isteği internet servis sağlayıcıya aktarır. Servis sağlayıcı ASTRO Türk’ün yeryüzündeki sunucusuyla haberleşip istediğiniz dosyayı size göndermek üzere alır
- istediğiniz veri aynı yolla, fakat tersi yönde size gönderilir
Bu uydular birbirleri ile nasıl iletişim kuruyor?
Starlink uyduları, yalnızca Dünya’ya bağlı olan istasyonlarla iletişim kurmak için değil birbirleriyle de iletişim kurmalarını sağlayan donanımlara sahiptir. Bu uydular kablosuz haberleşme teknolojilerini kullanarak birbirleriyle iletişim kurabilirler. Ku-, Ka- ve E bantlarındaki antenler haricinde, bazı uydular lazer vericiye de sahip. Ayrıca, bu uydular birbirlerine ve Dünya’ya bağlı olan istasyonlara optik kablolar veya radyo dalgaları gibi fiziksel bağlantılar kullanarak da iletişim kurabilirler. Bu sayede, SpaceX’in uyduları birbirleriyle ve Dünya’ya bağlı olan istasyonlarla hızlı ve güvenilir bir şekilde iletişim kurabilirler.
Bugüne kadar (6 Aralık 2022) 3558 adet Starlink uydusu üretildi. Bunların bir kısmı çeşitli sebeplerle iletişim operasyonuna katılamadı veya sonradan ayrıldı. Örneğin, Şubat 2022’de jeomanyetik bir fırtına fırlatılmalarından kısa bir süre sonra 38 uyduya hasar verdi. 49 uydu içeren bir fırlatma grubundan sadece 11’i olaydan sağ çıktı, geri kalanı ise Dünya’nın atmosferine yeniden girerek yok oldu. Çalışır durumda bulunan 3231 uydudan 2945 tanesi yeryüzündeki kullanıcılara internet erişimi sağlamak için kullanılıyor. Eğer merakınız varsa güncel verileri Jonathan’s Space Pages sitesinden takip edebilirsiniz.
SpaceX ne kadar çok uyduya sahip olurlarsa o kadar iyi hizmet verebiliyor. Her uydunun belli bir kapasitesi olduğundan, abone sayısı arttıkça veri transferinde darboğazlar mümkün hale geliyor. SpaceX yörüngedeki uydularının sayısını sürekli arttırıyor. Üç binin üzerindeki sayının 12 bine kadar çıkartılması planlanıyor. Bu sayının 30-40 bine kadar çıkması da olasılıklar dahilinde.
kaynaklar:
