Etiket: ay

Yayım tarihi

2022 Ay Saati

Günün Gökbilim Görüntüsü

6 Ocak 2023

2022 Ay Saati
Görüntü Katkısı ve Telif Hakkı: Niveth Kumar

Açıklama: 2023’ün ilk Dolunayı bu gece TSİ 02:08’de gökyüzünde Güneş’in karşı konumunda olacak. Büyük ve güzel, en parlak evresindeki Ay’ı gözlemlemek kolaydır. Yine de, 2022’nin tüm dolunay zamanlarında Dünya gezegeni Sri Lanka’dan çekilen hazır referans görüntüleri, bu özel astro-görüntüleme projesinde düzenlenmiştir. 2022’nin on iki dolunayının günü, ayı ve geleneksel popüler adı tabloda verilmiştir. Her bir dolunayın görünen boyutu, dolunay evresinin Ay’ın eliptik yörüngesindeki en yakın veya en uzak nokta olan yerberi veya yeröte noktasına ne kadar yakın olduğuna bağlıdır. Saat 1 konumundaki 2022 Kurt Ayı gibi, bu geceki Dolunay da yeröteden yaklaşık iki gün sonra meydana geliyor. Ancak 2022’den farklı olarak, 2023 yılında on iki saatlik saate tam olarak uymayan 13 dolunay olacak.

Günün Gökbilim Görüntüsü 6 Ocak 2023 günkü NASA’nın Astronomy Picture of the Day (APOD) sayfasından çevrilmiştir. Daha eski Günün Gökbilim Görüntüsü makaleleri için bulutsu.org’u ziyaret edebilirsiniz.

Yayım tarihi

Günbatımı Sonrası Gezegen Geçit Töreni

2 Ocak 2023

Günbatımı Sonrası Gezegen Geçit Töreni
Görüntü Katkısı ve Telif Hakkı: Tunç Tezel (TWAN)

Açıklama: Bu gece yukarı bakın ve bütün gezegenleri görün. Gün batımından hemen sonra batıya bakıldığında Venüs, Satürn, Jüpiter ve Mars gezegenlerinin hepsi aynı anda görünür olacak. Batıdan doğuya sıralanan bu gezegen dizilişinde ufka en yakın Venüs olacak, ancak Güneş’ten kısa bir süre sonra batacak. Dünyanın neresinde yaşadığınız önemli değil, çünkü akşamın erken saatlerindeki bu gezegen geçit töreni, dünyanın her yerindeki açık gökyüzünde görülebilecek. Geçen ayın sonlarında çekilen bu görüntü, tüm bu gezegenleri ve daha fazlasını yakaladı: Ay ve Merkür gezegeni de aynı anda görülebiliyordu. Görünürlüğün altında kalan Neptün ve Uranüs gezegenleri vardı, bu da bunu neredeyse tüm gezegenleri kapsayan bir panorama haline getiriyordu. Ön planda, Akdeniz kıyısına yakın Türkiye, Kaş’daki küçük Gökçeören köyünün etrafındaki tepeler var. Parlak yıldızlar Altair, Fomalhaut ve Aldebaran’ın yanı sıra Ülker yıldız kümesi de öne çıkıyor. Ocak ayı devam ederken gün batımında Venüs gökyüzünde daha da yükselecek, ancak Satürn alçalacak.

Günün Gökbilim Görüntüsü 2 Ocak 2023 günkü NASA’nın Astronomy Picture of the Day sayfasından çevrilmiştir. Daha eski Günün Gökbilim Görüntüsü makaleleri için bulutsu.org’u ziyaret edebilirsiniz.

Yayım tarihi

16 Ekim

16 Ekim günü gerçekleşen astronomi, uzay ve havacılık alanındaki önemli tarihi olaylar hakkında kısa bilgiler:

1969 – İlk kez aynı anda üç Soyuz uzayaracıyla yürütülecek bir göreve katılmak üzere uzaya çıkan Soyuz 6 Dünya’ya döndü. Soyuz 6’daki kozmonotlar, Georgy Shonin ve Valeri Kubasov uzayda ilk kez kaynak yaptılar. İkili kaynak için katot ışını, düşük basınçlı plazma arkı ve elektrot kullanılan üç metodu test etti. Kubasov’un yaptığı kaynak sırasında aracın gövdesi yaşam bölümünden yanma tehlikesi geçirdi. Ölümcül olabilecek bir kazadan dönülen testtin sonuçları ise kaynak kalitesi açısından tatmin edici oldu.

Toplam 7 kozmonotun yer aldığı operasyonda Soyuz 6 mürettebatı, Soyuz 7 ve Soyuz 8’in kenetlenmesini yüksek kaliteli biçimde kaydedecekti ama 3 uzayaracında da randevu (iki uzayaracının kenetlenme için bir araya gelmesi) sistemleri başarısız oldu.

1970 – Apollo Programı devam ediyor: Sağda Apollo 14’e ait, 8 numaralı Ay Modülü (LM-8) inceleme sırasında. Apollo 15’in Ay Modülü “Falcon” (LM-10) ise solda vince asılı biçimde bekliyor.

Apollo 14 ve Apollo 15’in Ay Modülleri.

2015 – Türksat 4B haberleşme uydusu Baykonur kozmodromundan fırlatıldı. Mitsubishi Electric tarafından geliştirilen bir sisteme sahip olan uydunun yapımında Türk mühendisler de görev aldı. Bu görevler Türkiye’de üretilecek Türksat 6A’nın yapımı için gereken bilgi birikimine katkı sağladı.

16 Ekim günü doğanlar ve ölenler:

1930 – İngiliz fizikçi, ilahiyatçı ve rahip John Polkinghorne doğdu. Polkinghorne, temel parçacıklarla ilgili teoriler üzerinde çalıştı, kuarkın keşfinde rol oynadı ve Feynman integrallerinin analitik ve yüksek enerji özelliklerini ve S-matris teorisinin temellerini araştırdı.
1963 – İngiliz fizikçi ve akademisyen Timothy Leighton doğdu.

Yayım tarihi

24 Eylül

24 Eylül günü gerçekleşen astronomi, uzay ve havacılık alanındaki önemli tarihi olaylar hakkında kısa bilgiler:

1852 – Bir makinanın (buhar) güç verdiği ve kontrollü uçabilen ilk hava gemisi, Paris’ten Trappes’e kadar 27 km uçtu. Havagemisini geliştiren Fransız mühendis Henri Giffard, motor olarak kendi keşfi olan buhar enjektörü kullandı.

1964 NASA İnsanlı Yörünge Teleskobu için fizibilite çalışması yürüttüğünü duyurdu. Otomatik olarak kontrol edilen, astronotlar tarafından servis ve tamir için ziyaret edilen teleskop konsepti yıllar sonra Hubble uzay teleskobu ile gerçek oldu.

1970 – Sovyetler Birliği’nin geliştirdiği Luna 16 uzayaracının Ay toprağı örneğini taşıyan kapsülü Dünya’ya geri döndü. Böylece Dünya dışı bir cisimden tamamen otomatik olarak toprak örneği alıp Dünya’ya getiren ilk uzay görevi oldu.

Luna 16

1975 – ESA’nın ESTRACK ağı kuruldu. İlk 15 metre çaplı istasyon İspanya, Villafranca del Castillo’da inşaa edildi.

1977 – Uzay mekiği Enterprise test amaçlı Serbest Uçuş 3 görevini gerçekleştirdi. Yaklaşma ve İniş Test Programı, mekiğin aerodinamik yapısının incelendiği önemli fakat mekik tarihinin gözden kaçan bir serisidir.

24 Eylül günü doğanlar ve ölenler:

John Young

1054 – Alman besteci, matematikçi ve astronom, Reichenaulu Hermann öldü (d. 1013)
1742 – Alman matematikçi, astronom ve haritacı Johann Matthias Hase öldü (d. 1684)
1898 – Amerikalı astronom Charlotte Moore Sitterly doğdu (ö. 1990)
1930 – Amerikalı yüzbaşı, mühendis ve astronot John W. Young doğdu (ö. 2018). Young 1972 yılında Apollo 16 görevinin komutanı olarak Ay yüzeyine ayak basan dokuzuncu insan oldu. NASA’da 42 yıl aktif biçimde çalışan John Young kariyerini en uzun süre sürdüren astronot da olarak biliniyor.
1946 – Şilili astronom María Teresa Ruiz doğdu.

Yayım tarihi

21 Nisan

21 Nisan günü gerçekleşen astronomi, uzay ve havacılık alanındaki önemli tarihi olaylar hakkında kısa bilgiler:

1964 – Bir Transit-5bn uydusu fırlatmadan sonra yörüngeye ulaşmayı başaramadı. Uydunun atmosfere girişi sırasında, güç kaynağındaki 0.95 kiloluk radyoaktif plütonyum geniş bir alana saçıldı.

1972 – Apollo 16 ay modülü Orion Ay’a indi. Astronotlar, komutan John Young ve pilot Charles Duke, ay yüzeyinde toplam 20 saat 14 dakika araç dışı aktivite (EVA) gerçekleştirdi. Bu yürüyüşlerden birinde Charlie Duke aile fotoğrafını ay yüzeyine bıraktı. [wiki]

Charlie Duke’ün ay yüzeyinde bıraktığı aile fotoğrafı.

2013 – Anteres roketi ilk defa fırlatıldı. Sovyetler Birliği döneminde kurulan, Ukraynalı Yuzhnoye Tasarım Bürosu ve Orbital Sciences Corporation tarafından geliştirilmeye başlanan roket, 8 tondan daha ağır yükleri alçak dünya yörüngesine taşıyabiliyor. ABD’li Northrop Grumman şirketince satın alınan Anteres, Uluslararası Uzay İstasyonu’na Cygnus kargo kapsüllerini taşımakta.

Antares roketinin 2013 yılındaki ilk fırlatılışı.

21 Nisan günü doğanlar ve ölenler:

1557 – Alman matematikçi ve astronom Petrus Apianus öldü (d. 1495)
1719 – Fransız matematikçi ve astronom Philippe de La Hire öldü (d. 1640)
1774 – Fransız fizikçi, astronom ve matematikçi Jean-Baptiste Biot doğdu (ö. 1862)
1882 – Nobel Ödülü sahibi, Amerikalı fizikçi ve akademisyen Percy Williams Bridgman doğdu (ö. 1961)
1965 – Nobel Ödülü sahibi, İngiliz-İskoç fizikçi ve akademisyen Edward Victor Appleton öldü (d. 1892)