İletiler

Yayım tarihi

Kemble’ın Yıldız Çağlayanı

Günün Gökbilim Görüntüsü

3 Ocak 2023

Kemble’ın Yıldız Çağlayanı
Görüntü Katkısı ve Telif Hakkı: Tommy Lease

Açıklama: Bu yıldız hattı gerçektir. Çıplak gözle görebilmek için biraz sönük olan Kemble’ın Yıldız Çağlayanı, dürbünle bakıldığında hayranlık uyandırır. Büyük Kepçe gibi, Kemble’ın Çağlayanı da bir takımyıldız değil, bir asterizmdir. Yıldız işareti, kuzey gökyüzünde uzun boyunlu Zürafa (Camelopardalis) takımyıldızına doğru görülebilir. Her biri benzer parlaklığa sahip, ilişkisiz yaklaşık 20 yıldızdan oluşan bu dizi, dolunayın açısal genişliğinin beş katından fazla genişlik boyunca uzanır. Sol üstten sağ alta çapraz olarak uzanan Kemble’ın Yıldız Çağlayanı, geçen yüzyılda astronomi meraklısı Lucian Kemble tarafından popüler hale getirildi. Görüntünün sol üst köşesine yakın parlak nesne, resmi olarak NGC 1502 olarak adlandırılan nispeten kompakt Jolly Roger açık yıldız kümesidir.

Günün Gökbilim Görüntüsü 3 Ocak 2023 günkü NASA’nın Astronomy Picture of the Day sayfasından çevrilmiştir. Daha eski Günün Gökbilim Görüntüsü makaleleri için bulutsu.org’u ziyaret edebilirsiniz.

Yayım tarihi

Günbatımı Sonrası Gezegen Geçit Töreni

2 Ocak 2023

Günbatımı Sonrası Gezegen Geçit Töreni
Görüntü Katkısı ve Telif Hakkı: Tunç Tezel (TWAN)

Açıklama: Bu gece yukarı bakın ve bütün gezegenleri görün. Gün batımından hemen sonra batıya bakıldığında Venüs, Satürn, Jüpiter ve Mars gezegenlerinin hepsi aynı anda görünür olacak. Batıdan doğuya sıralanan bu gezegen dizilişinde ufka en yakın Venüs olacak, ancak Güneş’ten kısa bir süre sonra batacak. Dünyanın neresinde yaşadığınız önemli değil, çünkü akşamın erken saatlerindeki bu gezegen geçit töreni, dünyanın her yerindeki açık gökyüzünde görülebilecek. Geçen ayın sonlarında çekilen bu görüntü, tüm bu gezegenleri ve daha fazlasını yakaladı: Ay ve Merkür gezegeni de aynı anda görülebiliyordu. Görünürlüğün altında kalan Neptün ve Uranüs gezegenleri vardı, bu da bunu neredeyse tüm gezegenleri kapsayan bir panorama haline getiriyordu. Ön planda, Akdeniz kıyısına yakın Türkiye, Kaş’daki küçük Gökçeören köyünün etrafındaki tepeler var. Parlak yıldızlar Altair, Fomalhaut ve Aldebaran’ın yanı sıra Ülker yıldız kümesi de öne çıkıyor. Ocak ayı devam ederken gün batımında Venüs gökyüzünde daha da yükselecek, ancak Satürn alçalacak.

Günün Gökbilim Görüntüsü 2 Ocak 2023 günkü NASA’nın Astronomy Picture of the Day sayfasından çevrilmiştir. Daha eski Günün Gökbilim Görüntüsü makaleleri için bulutsu.org’u ziyaret edebilirsiniz.

Yayım tarihi

Messier 88

Günün Gökbilim Görüntüsü

28 Aralık 2022

Messier 88
Görüntü Katkısı ve Telif Hakkı: Adam Block, Lemmon Dağı SkyCenter, U. Arizona

Açıklama: Charles Messier, 18. yüzyıla ait Bulutsular ve Yıldız Kümeleri kataloğundaki 88. maddeyi yıldızsız sarmal bir bulutsu olarak tanımlamıştır. Tabii ki, muhteşem M88‘in artık kendi Samanyolu‘muzdan farklı olarak yıldızlar, gaz ve tozla dolu bir galaksi olduğu kabul edilmiştir. Aslında M88, yaklaşık 50 milyon ışık yılı uzaklıktaki Başak Gökada Kümesi‘ndeki en parlak gökadalardan biridir. M88’in güzel sarmal kollarının bu keskin kozmik portrede keşfedilmesi kolaydır. Kollar, genç mavi yıldız kümeleri, pembe yıldız oluşum bölgeleri ve daha yaşlı bir yıldız popülasyonunun hakim olduğu sarımsı bir çekirdekten uzanan belirsiz toz şeritleri ile sıralanmıştır. Sarmal gökada M88, 100.000 ışık yılının üzerinde bir alana yayılmaktadır.

Günün Gökbilim Görüntüsü 28 Aralık 2022 günkü NASA’nın Astronomy Picture of the Day (APOD) sayfasından çevrilmiştir. Daha eski Günün Gökbilim Görüntüsü makaleleri için bulutsu.org’u ziyaret edebilirsiniz.

Yayım tarihi

Norveç Üzerinde Tam Daire Gökkuşağı

Günün Gökbilim Görüntüsü

27 Aralık 2022

Norveç Üzerinde Tam Daire Gökkuşağı
Görüntü Katkısı ve Telif Hakkı: Lukas Moesch

Açıklama: Siz hiç bütün bir gökkuşağı gördünüz mü? Yerden, genel olarak, bir gökkuşağının yalnızca üst kısmı görülebilir çünkü yere doğru yönlerde daha az yağmur damlası vardır. Buna karşın havadan, bir gökkuşağının 360 derecelik dairesinin tamamı daha sık görünür. Burada görülen tam daire gökkuşağı, Eylül ayında bir yağmur sağnağının içinden geçen bir insansız hava aracı tarafından Norveç’in Lofoten Adaları üzerinde yakalanmış. Öncelikle güneş ışığının yağmur damlaları tarafından iç yansımasından kaynaklanan gözlemciye bağlı bir fenomen olan gökkuşağının tam çapı 84 derecedir. Güneş, gökkuşağının merkezinden tam tersi yönde bulunur. Bonus olarak, ilkinin dışında daha soluk ve rengi tersine çevrilmiş ikinci bir gökkuşağı görülebilir.

Günün Gökbilim Görüntüsü 27 Aralık 2022 günkü NASA’nın Astronomy Picture of the Day (APOD) sayfasından çevrilmiştir. Daha eski Günün Gökbilim Görüntüsü makaleleri için bulutsu.org’u ziyaret edebilirsiniz.

Yayım tarihi

NGC 6164: Ejderha Yumurtası Bulutsusu ve Hâlesi

Günün Gökbilim Görüntüsü

26 Aralık 2022

NGC 6164: Ejderha Yumurtası Bulutsusu ve Hâlesi
Görsel Katkısı ve Telif: Russell Croman

Açıklama: Her şeyi merkezdeki yıldız yarattı. Ejderha Yumurtası olarak bilinen bu yıldız (nadir bulunan, sıcak, parlak, Güneş’ten yaklaşık 40 kat daha büyük O-tipi bir yıldız) sadece onu çevreleyen karmaşık bulutsuyu (NGC 6164) değil, aynı zamanda ikisini kapsayan maviyi hâleyi de yarattı. Adı kısmen, Ara’nın Savaşan Ejderhaları olarak da bilinen, pitoresk NGC 6188’e olan yakınlığından türetilmiştir. Üç ila dört milyon yıl sonra büyük yıldızın hayatı muhtemelen bir süpernova patlamasıyla sonlanacak. Yaklaşık 4 ışık yılı boyunca uzanan bulutsunun kendisi, görünüş olarak onu daha yaygın gezegenimsi bulutsulara (ölmekte olan güneş benzeri yıldızları çevreleyen gazlı örtüler) benzer kılan iki kutuplu bir simetriye sahiptir. Ayrıca birçok gezegenimsi bulutsu gibi, NGC 6164’ün de bölgenin bu derin teleskopik görüntüsünde mavi renkte ortaya çıkan geniş, soluk bir hâleye sahip olduğu bulundu. Kendisini çevreleyen yıldızlararası ortama doğru genişleyen mavi hâledeki malzeme, muhtemelen O-yıldızının daha önceki aktif bir aşamasından atılmıştı. NGC 6164, güney takımyıldızı Cetvel’de (Norma) 4200 ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır.

Bu makale 26 Aralık 2022 günkü NASA’nın Astronomy Picture of the Day sayfasından çevrilmiştir.