pastırma yazı

Genellikle ekim ayının son haftası ile kasımın ortalarına kadar süren ve mevsim normallerinden daha sıcak havaların hüküm sürdüğü dönem pastırma yazı olarak anılır. Pastırma yazı bazı yıllar birden fazla kez görülebileceği gibi, kimi senelerde ise hiç rastlanmaz.

sun is shining over trees

Aslı ise pastırma ayazıdır. Pastırma üretiminde et ile çemenin kaynaşması kurutma işlemiyle sağlanır ve pastırma yazındaki hava koşulları, gündüzlerin sıcak gecelerin ise yağışsız ve soğuk (ayaz) oluşu, pastırmayı kurutmak için en ideal koşulları sağlıyor.

pastirma

Elbette bu atmosferik olay sadece ülkemizde gerçekleşmiyor ve her ülkede farklı isimlerle adlandırılmakta.
Örneğin Amerika Birleşik Devletlerinde Kızılderili yazı (Indian summer),
Almanca konuşulan ülkelerde yaşlı kadınlar yazı (Altweibersommer),
Avrupa’nın bir kısmında St. Martin yazı,
Bulgaristan’da Çingene yazı,
Rusya’da Kadınlar yazı,
Güney Amerika’da küçük yaz (Veranico) olarak anılıyor.
Ülkemizin güney kıyı bölgelerinde sarı yaz olarak da geçiyor.

mikro meteor

esa-mikrometeor-carpma

Kum tanesinden bile küçük bir meteor ne kadar tehlikeli olabilir ki? O küçücük şey saatte on binlerce kilometre hızla ilerliyorsa canınızı yakması kaçınılmaz. 23 Ağustosta canı yanan ESA’nın bir uydusu (Copernicus Sentinel-1A) oldu. 40 cm’lik güneş panellerinden biri, 1 mm’den küçük bir meteorun hışmına uğrayan uydunun yönlendirmesi bozulunca bir miktar yakıt harcamak zorunda kaldı. Yörüngede sınırlı bir yakıtla yıllar noyunca idare etmesi beklenen bir uydu için pek iyi bir haber sayılmaz. Fakat en azından uydunun durumu genel olarak iyi ve çalışmasını sürdürüyor.

Haftalık Gökyüzü Raporu – 21

En yakın komşuda Dünya büyüklüğünde gezegen keşfedildi

A view of the surface of the planet Proxima b orbiting the red dwarf star Proxima Centauri, the closest star to our Solar System, is seen in an undated artist's impression released by the European Southern Observatory August 24, 2016. ESO/M. Kornmesser/Handout via Reuters THIS IMAGE HAS BEEN SUPPLIED BY A THIRD PARTY. IT IS DISTRIBUTED, EXACTLY AS RECEIVED BY REUTERS, AS A SERVICE TO CLIENTS. FOR EDITORIAL USE ONLY. NOT FOR SALE FOR MARKETING OR ADVERTISING CAMPAIGNS - RTX2MW7L

Üstelik gezegen suyun sıvı halde bulunabileceği, dolayısıyla yaşam barındırabilme potansiyeline sahip bölgede. Güneş sistemimize en yakın yıldız sistemi olan, 4,3 ışık yılı uzaklıktaki Afla Centauri grubu bizimki gibi bir değil üç yıldızdan oluşuyor: yaklaşık Güneş boyutlarında çift yıldızlar olan Alfa Centauri A ve B ile küçük ve sönük bir kırmızı cüce olan Proksima Centauri. Bulunan gezegen Proksima Centauri yörüngesinde, 1.3 Dünya kütlesinde, kendi yıldızına 7 milyon km uzaklıkta dolanıyor. Bu uzaklık Düny-Güneş uzaklığının sadece %5 kadar. Porksima Centauri Güneş’e göre oldukça sönük olduğundan (7000 kat daha sönük) gezgen bu mesafede kavrulmadan varlığını sürdürebilmekte.

ESA uydusuna mikro meteor çarptı

Kum tanesinden bile küçük bir meteor ne kadar tehlikeli olabilir ki? O küçücük şey saatte on binlerce kilometre hızla ilerliyorsa canınızı yakması kaçınılmaz. 23 Ağustosta canı yanan ESA’nın bir uydusu (Copernicus Sentinel-1A) oldu. 40 cm’lik güneş panellerinden biri, 1 mm’den küçük bir meteorun hışmına uğrayan uydunun yönlendirmesi bozulunca bir miktar yakıt harcamak zorunda kaldı. Yörüngede sınırlı bir yakıtla yıllar noyunca idare etmesi beklenen bir uydu için pek iyi bir haber sayılmaz. Fakat en azından uydunun durumu genel olarak iyi ve çalışmasını sürdürüyor.

esa-mikrometeor-carpma

OSIRIS-REx fırlatılacak

OSIRIS-REx_Artist’s_conception

NASA 8 Eylül Perşembe günü OSIRIS-REx’i fırlatacak. OSIRIS-REx görevinde amaç Bennu isimli asteroide konup numune toplamak sonra da bu numuneyi Dünya’ya geri getirmek. Oldukça iddialı! JPL’de çalışan Dr. Umut Yıldız Periscope aracılığıyla, OSIRIS-REx görevi hakkında yayın yaptı. Tekrarını bu bağlantıdan izleyebilirsiniz.

Jüpiter’in kutup ışıkları

Juno Jüpiter’in güney kutubundaki kutup ışıklarını gözlemledi. 27 Ağustos 2016’da kaydedilen bu görüntü kzıl ötesi dalgaboyunda (3.3-3.6 mikron) kaydedilmiş.

juno-jupiter-aurora-720p

Erzurum’da büyük astronomi buluşması

20. Ulusal Astronomi Kongresi ile 9. Ulusal Astronomi Öğrenci Kongresi 5 – 9 Eylül 2016 tarihleri arasında, Erzurum Atatürk Üniversitesi’nin evsahipliğinde Nene Hatun Kültür Merkezi’nde düzenlenecek.

astronomi-kongre-2016

Çankaya’nın Işık kirliliği haritası

cankaya-isik-kirliligi

Işık kirliliği bilimsel astronomi gözlemlerine engel teşkil ettiği kadar, sıradan insanlarla yıldızlı gökyüzü arasında duvar oluşturduğu için de bir sorun. Bu soruna karşı dünyada farkındalık yavaş da olsa artmakta. Ülkemizde de bu sorunu dert edinenlerin sayısı artıyor. Ankara’da ışık kirliliği haritası hazırlama projesi başlatılacakmış. Projenin tanıtımı 9 Eylül 2016 Cuma günü ODTÜ Geliştirme Vakfı Ankara Okulları Kültür Merkezinde saat 9:30’da yapılacak. Çankaya ilçesindeki tüm okullardan öğretmenler davetli.

Gökyüzü Bülteni

gokyuzu

Türk Astronomi Derneği’nin (TAD) iki aylık olarak çıkarttığı Gökyüzü Bülteni’nin Temmuz-Ağustos 2016 sayısı yayınlandı. Bu sayın kapak konusu evrenin bize ulaşan ‘ilk görüntüsü’, kozmik mikrodalga fon ışınımı. Gökyüzü bu sayıdan itibaren belli sayıda basılacak ve bu kopyalar  astronomi ile ilgili üniversite bölümleri, gözlemevleri ve müzelere gönderilecek.

Bülteni çevrimiçi okumak için: //issuu.com/tadgokyuzu/docs/gokyuzu_temmuz_agustos_2016_sayi67./3?e=17248178%2F30000297
Bülteni PDF (5MB) olarak indirmek ve tüm eski sayılara erişmek için: //www.tad.org.tr/e-bulten
Ayrıca bültenin her ay e-posta kutunuza gelmesini istiyorsanız şu adresten ücretsiz abone olabilirsiniz: //www.astronomi.org/?page_id=399

roket testi

acs_reactivation-1000px

Fotoğrafta 45 kglık sıvı oksijen/sıvı metan yakan bir roket testi görülüyor. Testin yapıldığı NASA’nın Glenn Araştırma Merkezi’nde bulunan İrtifa Yanma Standı’nda (Altitude Combustion Stand- ACS) 1 tona kadar itiş gücüne sahip roket motorları test edilebiliyor.

Roket motorunun boyutuna bağlı olarak ortam basıncı deniz seviyesinden 30 km’ye kadar (daha yukarısında atmsfer basıncı ihmal edilebilir) olan irtifaların benzetimi (simülasyon) yapılabilmekte.

kaynak: NASA |