İletiler

Yayım tarihi

18 Mayıs

18 Mayıs günü gerçekleşen astronomi, uzay ve havacılık alanındaki önemli tarihi olaylar hakkında kısa bilgiler:

1969 – Apollo 10 Kennedy Uzay Merkezi 39B Rampası’ndan fırlatıldı. Astronotlar John W. Young (komuta modülü pilotu), Thomas P. Stafford (komutan) ve Eugene A. Cernan (ay modülü pilotu) gerçekten Ay’a inecekmiş gibi hazırlandıkları görevde Dünya yörüngesinden çıkıp, Ay’ın yörüngesine geçerek bir ilki başardılar. Apollo 10’a, Ay’a inmek dışında, normal bir Apollo görevindeki herşey dahildi. Ay’a iniş, aynı yılın Temmuz ayında, Apollo 11 astronotlarından Neil Armstrong ve Buzz Aldrin’e nasip olacaktı.

1979 – NASA’nın Viking 2 uzay sondası, iniş sahasındaki donu görüntüledi. Düşük çözünürlüklü modda çekildiği için aslı çok küçük olan bu fotoğraf, Ted Stryk tarafından süper çözünürlük tekniği kullanılarak iyileştirilmiş:

18 Mayıs günü doğanlar ve ölenler

1872 – Filozof, mantıkçı, matematikçi, tarihçi ve yazar Bertrand Russell doğdu (ö. 2 Şubat 1979). Analitik felsefenin kurucularından ve 20. yüzyılın önde gelen mantıkçılarından biri olarak kabul edilir.

Yayım tarihi

James Webb Uzay Teleskobu’nun gözünden Uranüs’ün halkaları

James Webb Uzay Teleskobu, Neptün‘den sonra Güneş Sisteminin diğer buz devi Uranüs ve uydularının çarpıcı bir görüntüsünü yakaladı. Yeni görüntüde, Uranüs’ün halkaları, gezegenin atmosferindeki parlak özellikler ve bazı uyduları var. Webb’in elde ettiği detaylı veriler en zayıf tozlu halkaları da ortaya çıkardı.

Uranüs’ün halkaları ve atmosferine dair detaylar.

Uranüs’ün halkaları

Uranüs’ün halka yapısı 10 Mart 1977’de James L. Elliot, Edward W. Dunham ve Jessica Mink tarafından keşfedildi. Dünya’dan yapılan gözlemler dışında ilk olarak Voyager 2 uzay sondası gezegeni yakından görüntüledi. Sonrasında Hubble uzay teleskobu sayesinde en dıştaki iki halka keşfedildi.

Uranüs’ün halkalarını görüntülemek zor, çünkü ışığın sadece yüzde 2’sini yansıtıyorlar. Halkaların hammaddesi organik madde içeren su buzu. Büyük kısmı ince tozdan oluşuyor, daha büyük cisimlerin çapı 0.2-20 metre arasında değişiyor. Toplam 13 halkadan en içteki 38 bin km, en dıştaki ise 98 bin km yarı çaplı.

Uzay teleskobu bu görüntüyü yalnızca 12 dakikalık bir pozlamayla yakaladı. Webb’in ortaya çıkaracakları için buz dağının (ya da gezegeninin) sadece görünen kısmı diyebiliriz.

Uranüs’ün uyduları

JWST’nin yakaladığı görüntüde Uranüs’ün halkaları dışında bazı uyduları da görülüyor. Gezegenin bilinen 27 uydusu var. Bunların çoğu görülemeyecek kadar küçük ve soluktur, ancak bu geniş açılı görüntüde en parlak 6 tanesi etiketlenmiş. Burada görülen diğer parlak nesneler arka plandaki gökadalar.

Webb’in NIRCam cihazıyla Uranüs sisteminin bu daha geniş görünümü, Uranüs gezegeninin yanı sıra bilinen 27 uydusundan altısını (çoğu bu kısa pozlamada görülemeyecek kadar küçük ve soluktur) gösteriyor. Birçok gökada da dahil olmak üzere bir avuç arka plan nesnesi de görülüyor. [Resim açıklaması: Uranüs gezegeni, merkezin hemen solunda siyah bir arka plan üzerindedir. Açık mavi renktedir ve sağ tarafında büyük, beyaz bir parçanın yanı sıra iki parlak nokta ve onu çevreleyen dikey olarak yönlendirilmiş iç içe halkalardan oluşan bir sistem gösterir.]

Yedinci gezegen olan Uranüs’ün bazı benzersiz özellikleri var. Kendi tarafında, yörünge düzleminden kabaca 90 derecelik bir açıyla döner. Bu bizim alışık olmadığımız aşırı mevsimlere neden olur. Çünkü gezegenin kutupları yıllarca (Uranüs’ün Güneş’in etrafında dönüşü 84 yıl sürüyor) sürekli güneş ışığını ve ardından aynı sürede tam karanlığı yaşar.

Burada görülen kuzey kutbu için artık baharın sonları; Uranüs’ün kuzeyine yaz 2028’de gelecek. Buna karşılık, Voyager 2 Uranüs’ü ziyaret ettiğinde güney kutbu yaz mevsimindeydi. Güney kutbu artık gezegenin ‘karanlık tarafında’, görüş alanı dışında ve uzayın karanlığına bakıyor.

kaynaklar:

//esawebb.org/videos/weic2310a/
//www.nasa.gov/feature/goddard/2023/nasa-s-webb-scores-another-ringed-world-with-new-image-of-uranus

Yayım tarihi

Sultan Al Neyadi

Birleşik Arap Emirlikleri astronotu. Ülkesinden uzaya uçan ikinci kişi (ilki Hazza Al Mansouri) ve uzun süreli bir uzay istasyonu ekibinin parçası olarak ABD topraklarından fırlatılan ilk kişi. Kırk bir yaşındaki BAE astronotu Sultan Al Neyadi, SpaceX Crew 6 göreviyle Uluslararası Uzay İstasyonu’na çıktı. Dört kişilik mürettebat ile 2 Mart 2023 günü fırlatılan Crew Dragon kapsülü, 3 Mart günü uzay istasyonuna kenetlendi.

Sultan Al Neyadi

İngiltere’de Brighton Üniversitesi’nde okudu ve 2004 yılında Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği alanında derece aldı. İlk iki Emirlik astronotundan biri olmak üzere seçildi. BAE’ye döndükten sonra bir yıl Zeyid Askeri Koleji’nde okudu. BAE Silahlı Kuvvetlerinde iletişim mühendisi olarak hizmet verdi. 2008’de Avustralya’ya gitti ve Griffith Üniversitesi’nden Bilgi ve Ağ Güvenliği alanında yüksek lisans derecesi aldı. 2011 yılında Veri Sızıntısı Önleme Teknolojisi alanında doktorasını tamamlamak üzere geri döndü.

Al Neyadi, BAE ve Rusya’da bir dizi zihinsel ve fiziksel testin ardından, 4022 aday içinden Emirliğin iki astronotundan biri olarak seçildi. Sonrasında Muhammed bin Raşid Uzay Merkezi’ndeki BAE Astronot Programına katıldı.

kaynak: wikipedia

Yayım tarihi

26 Mart

26 Mart günü gerçekleşen astronomi, uzay ve havacılık alanındaki önemli tarihi olaylar hakkında kısa bilgiler:

1636 – Hollanda’da Utrecht Üniversitesi kuruldu.

1640 – Finlandiya’nın ilk üniversitesi olan Turku Kraliyet Akademisi, Kont Per Brahe’nin önerisi üzerine İsveç Kraliçesi Christina tarafından Turku şehrinde kuruldu.

1700 – William Dampier, Yeni Britanya’nın çevresini dolaşan ilk Avrupalı oldu. Böylece Yeni Gine’nin bir parçası sanılan yerin bir ada olduğu keşfedildi.

1954 – Nuclear weapons testing: The Romeo shot of Operation Castle is detonated at Bikini Atoll. Yield: 11 megatons.

1958 – Birleşik Devletler ordusu Explorer 3‘ü fırlattı.

Doğanlar

1516 – Conrad Gessner, İsviçreli botanikçi ve zoolog (ö. 1565)
1656 – Nicolaas Hartsoeker, Hollandalı matematikçi ve fizikçi (ö. 1725)
1753 – Benjamin Thompson, Amerikan-Fransız fizikçi ve politikacı, Kolonilerden Sorumlu Devlet Müsteşarı (ö. 1814)
1773 – Nathaniel Bowditch, Amerikalı matematikçi ve denizci (ö. 1838)
1859 – Adolf Hurwitz, Alman-İsviçreli matematikçi ve akademisyen (ö. 1919)
1884 – Georges Imbert, Fransız kimya mühendisi ve mucit (ö. 1950)
1911 – Bernard Katz, Nobel Ödülü sahibi Alman-İngiliz biyofizikçi (ö. 2003)
1913 – Paul Erdős, Macar-Polonyalı matematikçi ve akademisyen (d. 1996)
1914 – Toru Kumon, Japon matematikçi ve akademisyen (ö. 1995)
1916 – Christian B. Anfinsen, Amerikalı biyokimyacı ve akademisyen, Nobel Ödülü sahibi (ö. 1995)
1922 – Oscar Sala, İtalyan-Brezilyalı fizikçi ve akademisyen (ö. 2010)
1922 – Guido Stampacchia, İtalyan matematikçi ve akademisyen (ö. 1978)
1932 – James Andrew Harris, Amerikalı kimyager ve akademisyen (ö. 2000)
1938 – Anthony James Leggett, İngiliz-Amerikalı fizikçi ve akademisyen, Nobel Ödülü sahibi
1951 – Carl Wieman, Amerikalı fizikçi ve akademisyen, Nobel Ödülü sahibi
1962 – Yuri Gidzenko, Rus pilot ve kozmonot

Ölenler

1535 – Georg Tannstetter, Avusturyalı matematikçi, astronom ve haritacı (d. 1482)
1910 – Auguste Charlois, Fransız astronom (d. 1864)
1940 – Wilhelm Anderson, Alman-Estonyalı astrofizikçi (d. 1880)
2023 – Jacob Ziv, İsrailli elektrik mühendisi, LZ sıkıştırma algoritmaları ailesini geliştirdi (d. 1931)

Yayım tarihi

2022 Ay Saati

Günün Gökbilim Görüntüsü

6 Ocak 2023

2022 Ay Saati
Görüntü Katkısı ve Telif Hakkı: Niveth Kumar

Açıklama: 2023’ün ilk Dolunayı bu gece TSİ 02:08’de gökyüzünde Güneş’in karşı konumunda olacak. Büyük ve güzel, en parlak evresindeki Ay’ı gözlemlemek kolaydır. Yine de, 2022’nin tüm dolunay zamanlarında Dünya gezegeni Sri Lanka’dan çekilen hazır referans görüntüleri, bu özel astro-görüntüleme projesinde düzenlenmiştir. 2022’nin on iki dolunayının günü, ayı ve geleneksel popüler adı tabloda verilmiştir. Her bir dolunayın görünen boyutu, dolunay evresinin Ay’ın eliptik yörüngesindeki en yakın veya en uzak nokta olan yerberi veya yeröte noktasına ne kadar yakın olduğuna bağlıdır. Saat 1 konumundaki 2022 Kurt Ayı gibi, bu geceki Dolunay da yeröteden yaklaşık iki gün sonra meydana geliyor. Ancak 2022’den farklı olarak, 2023 yılında on iki saatlik saate tam olarak uymayan 13 dolunay olacak.

Günün Gökbilim Görüntüsü 6 Ocak 2023 günkü NASA’nın Astronomy Picture of the Day (APOD) sayfasından çevrilmiştir. Daha eski Günün Gökbilim Görüntüsü makaleleri için bulutsu.org’u ziyaret edebilirsiniz.